Белорусский язык: верши, стихи, лирика поэта Гилевича Нила (Нiл Гiлевiч).

Вясновы вечар. На нагах маiх
За доўгi дзень, як зоры, цыпкi выспелi.
Апанаваная якiмiсь мыслямi,
На ўсходках ганка мама гоiць iх.
Вяршынкай мажа моўчкi, не ўшчуваючы,
Прыемны, мяккi халадок кладзе.
I раптам кажа: "Чуеш, у гняздзе -
Шчабечуць ластавачкi, засынаючы..."

Праз колькі гадоў
Унук мой будзе юнак,
І нейкі мардач
Пагоніць яго ў Чачню...
Лепш сёння загіну я!..

I жэнiцца i родзiць вёска слаба.
Гiсторык з часам знойдзе веку штрых:
У кожнай хаце - толькi дзед ды баба,
У кожным класе - толькi сем малых.

А помнiцца: на школьны пляц-падворак
З адной сям'i нас бегла семярых...
Цi зразумее будучы гiсторык,
Як мне ўпiваўся ў сэрца "веку штрых"?

Магчыма, i гэты мой клiч
Далёка не дойдзе: заглохне
У нетрах муроў - камянiц,
У зараслях чортапалоху.

Магчыма... I ўсё - ткi, i ўсё ж:
- Пачуйце! Пачуйце! - гукаю. -
Iмперцы прыставiлi нож
Да горла няшчаснага краю!

Пачуйце ж, о дзецi зямлi,
Што ваша павек, i не дайце,
Не дайце, каб род наш звялi
Антыхрысты i запраданцы!

Святочны, старажытны дух калядны,
Магічны дух язычніцкіх акрас,
Смалення дух, дух кміну і каляндры,
Дух на шасце падвешаных каўбас,
Калісьці ўсемагутны, усеўладны,
Што ж на куццю ты не збіраеш нас?
О, Божа! Што ў душы маёй паселіцца?
І з нашых хат, і з нашых песень - дум.

Аптымiсты мы, вiдаць, па духу,
Калi ў вечнай з лёсам барацьбе
Ухiтраемся свой сум i скруху
Абярнуць у радасць для сябе.
Нераспешчаныя ўшчэнт дарамi,
Часам нават i балючы ўдар
Мы прымаем не як пакаранне,
Не як помсту лёсу, а як дар.

Родныя гукі...
З гукаў — родныя словы...
Са словаў — песні,
Казкі, паэмы, драмы,
Жыццё, Радзіма, Народ.

Вы думалi, што я сабраўся ў скачках
Прымаць удзел? Каб верны мне мой конь
Сыходзiў, зацугляны, ненай-жвачкай, -
Ляцеў за некiм шустрым наўздагон?
Ну, што вы, што вы! Хiба я - наезнiк?
I хiба конь для скачак у мяне?
Яго прызванне - плуг цягнуць жалезны,
Маё - ступаць услед па баразне.

Зноў на ўзлеску цвiтуць - дацвiтаюць арэшыны -
У жаўтлявых падвесках каткоў - завушнiц.
Дуб над iмi, усёй гэтай пушчы старэйшына,
Дрэмле ў думках аб блiзкай пары навальнiц.
Тут, у гушчы кустоў, у кудлатым ляшчэўнiку,
За даўжэзны свой век, кожным летам, як жнуць,
Колькi чуў ён дзiцячага гоману - шчэбету!..
I яшчэ, i яшчэ раз хацеў бы пачуць...

Вясна пяе, i свiшча, i шчабеча, -
На паплавах, на нiвах, у лясах, -
I ўсюды просьба чутна: "Чалавеча!
Пачуй сябе ў шчаслiвых галасах!"
Вясна гудзе, i зумкае, i крэхча -
На доле, у паветры, на вадзе, -
I ўсюды тая ж просьба: "Чалавеча!
Пачуй сябе ў нас! А то - быць бядзе!.."

Я хаджу, закаханы у твае краявіды,
І шапчу, як прызнанне: о, мой край дарагі!
Зноў нясу табе ў споведзь і трывогі, і крыўды,
І надзеі, і ўцехі, і любоў, і грахі...

Пасля доўгіх расстанняў і далёкіх вандровак
Я вярнуся навекі ў засень клёнаў тваіх.
Толькі з роднага долу, толькі ў роднай дуброве -
Як не дрэвам, хоць кветкай прарасту для жывых.

"Падымiся над бядой i болем,
Калi ты не кволы чалавек... "
Я - не волат. Я бываю кволым.
Часам слёзы блiснуць з-пад павек.
Над сваёй бядой, сваёй загубай
Я ўздымуся... Ды не дай ты бог,
Каб над болем Бацькаўшчыны любай
Я падняцца калi-небудзь мог!